Ở nhiều doanh nghiệp cổ phiếu Esop là thuật ngữ được nhiều người nhắc tới. Đây có thể coi như một chiến dịch mang đến quyền lợi cho cả nhân viên và doanh nghiệp. Vậy cụ thể Esop là gì? Những lợi ích và rủi ro khi phát hành cổ phiếu Esop ra sao? Bài viết dưới đây giúp các bạn hiểu rõ hơn về những thông tin này.
Cổ Phiếu ESOP Là Gì?
Esop là cách viết tắt của cụm từ Employee Stock Ownership Plan có nghĩa là cổ phiếu thưởng. Hiểu một cách đơn giản Esop là kế hoạch chia sẻ lợi nhuận từ công ty cho các nhân viên của mình.
Qua Esop các doanh nghiệp sẽ cho nhân viên sở hữu cổ phần bằng cách mua lại với giá ưu đãi, trở thành cổ đông của doanh nghiệp và hưởng lợi ích nếu công ty phát triển mạnh. Hiện nay phần lớn các doanh nghiệp đều phát hành cổ phiếu cho nhân viên có đóng góp tích cực cho doanh nghiệp. Giá cổ phiếu do công ty phát hành rẻ hơn giá thị trường, do vậy nhân viên có thể mua cổ phiếu mà không cần đầu tư nhiều.
Đặc Điểm Của Cổ Phiếu ESOP
Cổ phiếu Esop sở hữu một số đặc điểm sau đây:
- Khi có trong tay cổ phiếu Esop bạn có quyền yêu cầu thu nhập sau thuế bao gồm cả lợi nhuận giữ lại để tái đầu tư, phần cổ tức được chi trả mỗi năm.
- Nếu doanh nghiệp phá sản nhờ có cổ phiếu thưởng bạn có quyền yêu cầu những tài sản còn lại.
- Cổ đông có cổ phiếu thưởng có quyền tương đương với các cổ đông phổ thông. Tức là có thể biểu quyết các vấn đề diễn ra tại đại hội và tham dự hội đồng cổ đông.
- Nếu công ty phát hành thêm cổ phiếu, các cổ đông có quyền mua cổ phiếu trước để bảo vệ giá trị tài sản.
- Ngoài ra cổ đông sở hữu cổ phiếu thưởng cũng được hưởng các quyền lợi khác như: chuyển nhượng cổ phiếu, bảo vệ giá cổ phiếu,…
Lợi Ích Khi Phát Hành Cổ Phiếu ESOP?
Có thể kể đến một số lợi ích khi phát hành cổ phiếu Esop như sau:
Với Nhân Viên
Các doanh nghiệp đều hiểu rằng khi được khen thưởng nhân viên sẽ chăm chỉ cống hiện hơn nên muốn dùng Esop nhằm khích lệ và níu giữ nhân viên của mình. So với thưởng tiền, thưởng cổ phiếu có giá trị hơn, nhất là khi doanh nghiệp ổn định cổ phần sẽ tiếp tục tăng, nhân viên có thể thu về khoản tiền lớn hơn số đã bỏ ra.
Đặc biệt khen thưởng bằng cổ phiếu giúp giảm đáng kể thuế thu nhập cho nhân viên. Bạn có thể cảm thấy sự quan tâm của lãnh đạo, từ đó có động lực làm việc tốt hơn.
Với Doanh Nghiệp
Khi thưởng bằng cổ phiếu cho nhân viên, doanh nghiệp sẽ không tốn thêm tiền thưởng nữa. Đặc biệt có thể dùng nguồn lợi nhuận giữ lại để phát thưởng cho những lần sau. Nhờ vậy vốn chủ sở hữu doanh nghiệp sẽ tăng. Phần lợi nhuận thu được có thể mang tái đầu tư giúp doanh nghiệp ngày càng phát triển.
Việc phát thưởng cổ phiếu Esop cũng giúp giảm chi phí, gia tăng vốn chủ sở hữu cho doanh nghiệp. Đây cũng là điểm có lợi mà nhiều doanh nghiệp hướng tới khi phát hành Esop.
Điều Kiện Phát Hành Cổ Phiếu ESOP
Theo Thông tư số 162/2015/TT-BTC của Bộ tài chính về điều kiện phát hành cổ phiếu Esop cụ thể như sau:
- Doanh nghiệp có kế hoạch phát hành cổ phiếu được Đại hội đồng cổ đông thông qua. Tổng số cổ phiếu phát hành trong năm không vượt quá 5% số cổ phần lưu hành của doanh nghiệp.
- Hội đồng quản trị công bố rõ các tiêu chuẩn, danh sách người lao động tham gia, nguyên tắc xác định giá bán, xác định số cổ phiếu phân phối cho từng đối tượng cũng như thời gian thực hiện.
- Doanh nghiệp có đủ nguồn vốn căn cứ vào báo cáo tài chính gần nhất được kiểm toán từ các nguồn: quỹ đầu tư phát triển, nguồn thặng dư vốn, lợi nhuận sau thuế,…
- Trường hợp công ty mẹ phát hành cổ phiếu thưởng cho nhân viên thì nguồn vốn thực hiện căn cứ vào báo cáo tài chính công ty mẹ. Nguồn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, nguồn vốn thực hiện không được quá mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính hợp nhất kiểm toán.
- Nếu vốn thực thấp hơn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính hợp nhất, cao hơn mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính của công ty mẹ. Công ty chỉ được dùng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối sau khi điều chuyển lợi nhuận từ công ty con về công ty mẹ.
- Nếu phát hành cổ phiếu thưởng cho nhân viên, tổng giá trị các nguồn vốn trên của doanh nghiệp phải đảm bảo không thấp hơn tổng giá trị vốn cổ phần tăng thêm theo phương án mà Đại hội đồng cổ đông đã thông qua.
Ngoài ra Hội đồng quản trị cần công bố 3 nội dung là:
- Tiêu chuẩn người lao động tham gia chương trình, danh sách kèm theo.
- Nguyên tắc xác định giá bán.
- Nguyên tắc xác định lượng cổ phiếu phân phối cho cá nhân trong danh sách trên và thời gian phân phối cổ phiếu.
- Công ty cần có đủ nguồn vốn căn cứ vào báo cáo tài chính được kiểm toán.
Những Rủi Ro Khi Phát Hành Cổ Phiếu ESOP
Ngoài những lợi ích kể trên khi phát hành cổ phiếu Esop cũng có thể có các rủi ro sau đây:
Rủi Ro Pha Loãng Cổ Phiếu
Hiện tượng này xảy ra khi doanh nghiệp phát hành cổ phiếu mới làm cho tỷ lệ sở hữu công ty của các cổ đông cũ bị giảm xuống, hơn nữa thu nhập trên mỗi cổ phiếu của cổ đông bị giảm đi.
Phát hành cổ phiếu Esop dù ít hay nhiều đều làm cho quyền lợi của cổ đông bị suy giảm. Thực tế có nhiều trường hợp khi có thông tin phát hành cổ phiếu Esop, giá cổ phiếu của doanh nghiệp đột ngột giảm mạnh. Đó có thể là phản ứng của các cổ đông trước việc phát hành Esop của doanh nghiệp.
Rủi Ro Quản Trị Doanh Nghiệp
Phát hành cổ phiếu cho bạn lãnh đạo có thể gây xung đột lợi ích trong doanh nghiệp. Thậm chí một số doanh nghiệp ban lãnh đạo sẽ tìm mọi cách để tăng lợi nhuận trong thời gian ngắn nhằm đạt đủ điều kiện phát hành Esop và liên tục phát hành Esop cho lãnh đạo nhằm trục lợi.
Đầu Tư Cổ Phiếu ESOP Có Phải Đóng Thuế Không?
Theo Nghị định 126/2020/NĐ-CP và TT 111/2013/TT-BTC các cá nhân sẽ phải chịu thuế thu nhập cá nhân từ việc đầu tư vốn cổ phiếu thưởng.
Cụ thể tại Mục d, Điều 11 Thông tư 111/2013/TT-BTC về các trường hợp nhận cổ tức định kỳ với cổ phiếu thưởng các cá nhân chưa phải nộp thuế thu nhập cá nhân khi nhận cổ phiếu. Nhưng khi cổ đông thực hiện chuyển nhượng, giao dịch với số cổ phiếu này thì các nhà đầu tư phải nộp thuế thu nhập cá nhân với khoản thu nhập từ hoạt động đầu tư vốn và chuyển nhượng chứng khoán.
Cũng có thể hiểu, số cổ tức được trả từ cổ phiếu thưởng hay chuyển nhượng đều phải nộp thuế thu nhập cá nhân.
Trong đó, thuế thu nhập cá nhân mà nhà đầu tư phải nộp là 5% nếu giá giao dịch của hoạt động chuyển nhượng trên 10.000 đồng và 5% giá giao dịch nếu giáo giao dịch đó nhỏ hơn 10.000 đồng. Về bản chất số thuế phát sinh khi nhận cổ tức bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu thưởng gần như nhau vì cùng tính trên 5% mệnh giá.
Nhà Đầu Tư Có Nên Mua Cổ Phiếu ESOP Không?
Như đã nói ở trên, cổ phiếu Esop được lên kế hoạch, công bố phát hành nếu đáp ứng các điều kiện và danh sách nhân viên đủ điều kiện mua cổ phiếu. Tuy quy định của mỗi doanh nghiệp sẽ chia ra cổ phiếu Esop tự do hoặc hạn chế chuyển nhượng. Nếu bạn là nhà đầu tư bình thường, không phải thành viên của doanh nghiệp thì không nên đầu tư vào loại cổ phiếu này.
Hơn nữa theo quy định của công ty phát hành, cổ phiếu Esop cũng không được phát hành ra ngoài mà chỉ chuyển nhượng trong nội bộ doanh nghiệp.
Kết Luận
Với những thông tin được chia sẻ trên đây chắc hẳn đã giúp các bạn hiểu rõ Esop là gì cũng như những lợi ích và rủi ro khi phát hành cổ phiếu này. Liên quan tới cổ phiếu Esop vẫn còn những thông tin chưa thể đề cập hết trong bài viết, nếu còn thắc mắc hãy để lại bình luận dưới bài viết để được giải đáp nhé.
Thông tin được biên tập bởi: lamchacancadoitay.vn