Trong lĩnh vực kinh tế bạn có thể từng nghe thấy nhiều loại lãi suất như: lãi suất cố định, lãi suất thả nổi, thế nhưng bạn có biết lãi suất thực và lãi suất danh nghĩa là gì không? Bài viết dưới đây sẽ giúp các bạn giải đáp thắc mắc về những khái niệm này.
Hiểu Như Thế Nào Về Lãi Suất Thực Và Lãi Suất Danh Nghĩa
Bạn có thể hiểu rõ hơn về lãi suất này qua các khái niệm sau đây:
Lãi Suất Danh Nghĩa
Lãi suất danh nghĩa có thể hiểu là sự gia tăng của tiền sau một thời gian nhất định. Dù vậy biểu thị này chưa tính đến sự thay đổi của sức mua tiền. Lãi suất này cũng chính là lãi suất gửi tiết kiệm hoặc lãi suất vay vốn.
Ví dụ: Khi bạn có vay trả góp hàng tháng, lãi suất là 10%/năm tức là lãi suất danh nghĩa của bạn là 10%.
Lãi Suất Thực
Lãi suất thực còn gọi là lãi suất hiệu quả là lãi suất thu được từ khoản đầu tư hoặc phải trả cho một khoản vay khi tính tới tác động của lãi suất ghép.
Nền kinh tế thường xuyên xảy ra lạm phát có thể ảnh hưởng đến lãi suất. Phần lãi suất cuối cùng sau khi sử dụng lãi suất danh nghĩa trừ tỷ lệ lạm phát sẽ ra lãi suất thực tế.
Hướng Dẫn Tính Lãi Suất Thực Và Lãi Suất Danh Nghĩa
Về cách tính của lãi suất danh nghĩa với lãi suất thực có sự khác nhau. Cụ thể như sau:
Cách Tính Lãi Suất Thực
Như đã nói lãi suất thực được tính bằng lãi suất danh nghĩa trừ tỷ lệ lạm phát. Nhà đầu tư đều kỳ vọng mức độ tỷ lệ lạm phát không giống nhau.
Công thức tính lãi suất thực tế cụ thể như sau:
Trong đó:
- i là lãi suất danh nghĩa.
- r là lãi suất thực.
- E(I) là tỷ lệ lạm phát kỳ vọng.
Theo công thức này bạn cần chia (1+ lãi suất danh nghĩa) với (1 + tỉ lệ lạm phát). Sau khi chia hãy trừ tất cả với 1 để thu được lãi suất thực. Nếu trừ đi tỷ lệ lạm phát từ lãi suất danh nghĩa, công thức này sẽ tối ưu hơn.
Cách Tính Lãi Suất Danh Nghĩa
Nếu bạn vay ngân hàng 50 triệu đồng với lãi suất 8% thì lãi suất danh nghĩa sẽ là 8%. Hiểu đơn giản hơn lãi suất danh nghĩa là lãi suất đơn vị tín dụng đưa ra, được ghi trong hợp đồng.
Hướng Dẫn Cách Tính Tỷ Lệ Lạm Phát
Cách tính tỷ lệ lạm phát được tính theo công thức sau:
- (CPI1 – CPI2) / (CPI2) * 100).
Ví dụ tính lãi suất thực:
Ví dụ bạn vay ngân hàng với lãi suất danh nghĩa 7% nhưng muốn tính lãi suất thực. Vậy bạn cần lấy CPI hàng năm của năm 2021 trừ CPI của năm 2020. Ví dụ CPI hàng năm của năm 2021 là 239,207, chỉ số CPI hàng năm năm 2020 là 236,648. Khi ấy ta có: 239.207 – 236.648 = 2.559.
Tiếp đó lấy 2,559 chia cho CPI hàng năm của năm 2020 là 236,648, ta có được 0.01, lấy 0.01 nhân với 100, được 1%. Nếu lãi suất danh nghĩa 7% tỷ lệ lạm phát là 1%, lãi suất thực là 6%.
So Sánh Lãi Suất Thực Và Lãi Suất Danh Nghĩa
Để phân biệt lãi suất thực với lãi suất danh nghĩa bạn có thể so sánh các tiêu chí sau: đặc điểm, bản chất, công thức tính. Cụ thể:
Bản Chất
Như đã nói, lãi suất thực chính là lãi suất được tính sau khi trừ tỷ lệ lạm phát. Lãi suất danh nghĩa không liên quan tới những yếu tố gây lạm phát.
Đặc Điểm
Lãi suất danh nghĩa chủ yếu mang tính chất tham khảo hơn lãi suất thực. Lãi suất thực được dùng để đo sức mua của biên lai tiền lãi.
Công Thức Tính
Xét về công thức tính:
- Lãi suất danh nghĩa là lãi suất trên giấy tờ ngân hàng. Ví dụ khi bạn vay tín chấp lãi suất 15%/năm lãi suất danh nghĩa cũng chính là 15%.
- Trái lại, lãi suất thực tế là lãi suất khi sử dụng lãi suất danh nghĩa trừ tỷ lệ lạm phát. Công thức tính cụ thể là: (1 + r)(1 + i) = (1 + R).
Trong đó:
- R là lãi suất thực tế.
- I là tỷ lệ lạm phát.
- R là lãi suất danh nghĩa.
Mối Liên Hệ Của Lãi Suất Danh Nghĩa Và Lãi Suất Thực Tế
Lãi suất thực với lãi suất danh nghĩa có mối quan hệ thể hiện qua công thức sau:
- (1 + r)(1 + i) = (1 + R).
Trong đó:
- r là lãi suất thực tế.
- i là tỷ lệ lạm phát.
- R là lãi suất danh nghĩa.
Lãi suất thực tế = Lãi suất danh nghĩa – Tỷ lệ lạm phát dự kiến.
Liên quan tới lạm phát, lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực tế luôn có sự tương phản. lãi suất thực tỷ lệ nghịch với tỷ lệ lạm phát thế nhưng tỷ lệ lạm phát trong thực tế có thể khác tỷ lệ lạm phát dự kiến. Do đó lãi suất thực tế không biết trước được là bao nhiêu. Còn lãi suất danh nghĩa được công bố cho cá nhân/nhà đầu tư ngay ở thời điểm vay vốn.
Kết Luận
Mong rằng với những chia sẻ trên đây có thể giúp các bạn hiểu rõ về lãi suất thực và lãi suất danh nghĩa cũng như mối liên hệ của các loại suất. Nếu còn thắc mắc nào liên quan hãy để lại bình luận bên dưới bài viết để được tư vấn cụ thể nhé.
Thông tin được biên tập bởi: lamchacancadoitay.vn