Cơ cấu là một từ không còn xa lạ đối với tất cả mọi người, mọi lứa tuổi. Trong bài viết hôm nay chúng tôi xin đưa ra một số cách giải thích “cơ cấu là gì?” thường gặp trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống thường ngày.
Cơ cấu là gì?
Cơ cấu là phạm trù triết học dùng để bộc lộ cấu trúc bên trong, tỷ suất và mối quan hệ giữa những bộ phận hợp thành mạng lưới hệ thống, cơ cấu được bộc lộ như thể tập hợp những mối quan hệ link hữu cơ, những yếu tố khác nhau của một mạng lưới hệ thống nhất định .
Cơ cấu trong tiếng Anh là gì?
Từ cơ cấu trong tiếng Anh là: Structure. Được phát âm như sau:/’strʌkt∫ə[r]/
Tổng hợp khái niệm cơ cấu trong các lĩnh vực
Trong các lĩnh vực khác nhau, cơ cấu là gì? Có thể được giải thích khác nhau. Chúng tôi xin đưa ra một số cách hiểu để quý vị tham khảo.
Khái niệm cơ cấu kinh tế tài chính theo địa lý :
Cơ cấu kinh tế (cơ cấu nền kinh tế) là tổng thể các ngành, lĩnh vực, bộ phận kinh tế có quan hệ cơ tương đối ổn định hợp thành.
Nội dung đa phần của cơ cấu kinh tế tài chính là : toàn diện và tổng thể của những bộ phận ( thành phần ) hợp thành ; những mối quan hệ hữu cơ tương đối không thay đổi theo một đối sánh tương quan hay tỷ suất nhất định .
Khái niệm cơ cấu tổ chức triển khai trong doanh nghiệp :
Cơ cấu tổ chức triển khai là một sơ đồ trực quan của một công ty được dùng để xác lập vai trò, quyền hạn và nghĩa vụ và trách nhiệm được phân công, sắp xếp theo từng cấp khác nhau và phối hợp hiệu suất cao để thực thi tiềm năng chung của doanh nghiệp .
Hiện nay có bốn quy mô cơ cấu tổ chức triển khai của doanh nghiệp phổ cập :
- Cơ cấu theo công dụng ( Functional Organizational Structure ) : hoàn toàn có thể hiểu một cách đơn thuần về cơ cấu theo tính năng là cơ cấu tổ chức triển khai mà trong đó doanh nghiệp được chia thành nhiều bộ phận nhỏ hơn với trách nhiệm hoặc vài trò đơn cử. Ví dụ như : một công ty chia làm phòng nhân sự, phòng kế toán, phòng martketing, phòng chăm nom người mua, … Mỗi một phòng ban có những tính năng rõ ràng.
- Cơ cấu tổ chức triển khai theo địa lý ( Geographical Divisional Structure ) : ở cơ cấu này, mỗi bộ phận trong doanh nghiệp sẽ hoạt động giải trí như một doanh nghiệp riêng không liên quan gì đến nhau, tự trấn áp những nguồn lực, ngân sách đã chi ra cho từng dự án Bất Động Sản đơn cử. Chúng ta thường thấy phòng ban của những doanh nghiệp này thường phân loại theo từng vị trí như : khu vực Nam Từ Liêm, khu vực Thái Bình Dương, …
- Cơ cấu tổ chức triển khai theo ma trận ( Matrix Structure ) : là loại lai ghép nhằm mục đích mục tiêu tối ưu hóa điểm mạnh giữ cấu trúc theo công dụng và cấu trúc theo địa lý .
- Cơ cấu theo tổ chức triển khai phẳng ( Flat Structure ) : chính sách tổ chức triển khai này hay còn được biết đến với cái tên cơ cấu tổ chức triển khai theo chiều ngang là dạng cơ cấu tổ chức triển khai được sử dụng nhiều trong những công ty khởi nghiệp hoặc công ty nhỏ. Cơ cấu này san bằng mạng lưới hệ thống phân cấp và chuỗi mệnh lệnh và mang lại cho những nhân viên cấp dưới quyền tự chủ .
Khái niệm cơ cấu trong xã hội :
Cơ cấu xã hội là mối liên hệ vững chắc của các thành tố trong hệ thống xã hội. Trong đó các cộng đồng xã hội (dân tộc, giai cấp, nhóm xã hội,…) là những thành tố cơ bản.
Các cơ cấu xã hội cơ bản :
- Cơ cấu giai cấp : là mạng lưới hệ thống những giai cấp, những tầng lớp, tập đoàn lớn xã hội và những mối liên hệ giữa chúng. Theo những nhà xã hội học, cơ cấu cấp giai cấp được coi là hạt nhân của cơ cấu xã hội và sự đổi khác của nó tạo nên sự biến hóa của cơ cấu xã hội .
Chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất được coi trọng khi xem xét cơ cấu giai cấp của xã hội. Tuy nhiên, sự phân loại cơ cấu giai cấp tùy thuộc vào mỗi một chính sách xã hội khác nhau, tùy vào trình độ tăng trưởng của lực lượng sản xuất và trình độ phân công lao động xã hội .
- Cơ cấu học vấn – nghề nghiệp : lúc bấy giờ, tiêu chuẩn học vấn – nghề nghiệp ngày càng đóng vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng của xã hội và trong quy trình phân hóa xã hội .
Nhưng ở Nước Ta sự phân bổ, sử dụng lao động kỹ thuật, lao động trình độ đang trong thực trạng mất cân đối và rất tiêu tốn lãng phí, khá người thao tác trái ngành nghề là số lượng lớn, tiềm năng lao động không được phát huy và ngày càng hao hụt, ..
Vì vậy, cần có kế hoạch và những chính sách xã hội đúng đắn tương thích với từng ngành nghề, từng vùng chủ quyền lãnh thổ khác nhau để xóa bỏ thực trạng bất hài hòa và hợp lý trong cơ cấu nghề nghiệp .
- Cơ cấu dân số ( nhân khẩu ) : điều tra và nghiên cứu về cơ cấu dân số nhằm mục đích tìm hiểu và khám phá quy trình tái sản xuất dân cư ( sinh sản, tử trận, .. ), tỷ lệ dân cư, sự dịch chuyển dân cư ( di dân ), độ tuổi, tỷ suất giới tính, …
Thông qua đó, dự báo được quy mô biến đổi và những đặc trưng xu hướng xã hội của dân số, sự tương tác của cơ cấu dân số dẫn tới những vấn đề liên quan trực tiếp số lượng và chất lượng cuộc sống con người như: sự phân phối nguồn lao động, kế hoạch xây dựng nhà ở, các vấn đề phát triển đô thị,…
- Cơ cấu chủ quyền lãnh thổ : cơ cấu lành thổ Nước Ta gồm có : trung du và miền núi Bắc Bộ ; đồng bằng sông Hồng ; Bắc Trung bộ ; duyên hải miền Trung ; Tây Nguyên ; Đông Nam Bộ ; đồng bằng sông Cửu Long .
- Cơ cấu dân tộc bản địa : hình thành đa phần trên sự độc lạ những tín hiệu dân tộc bản địa như ngôn từ, phục trang, phong tục tập quán, tín ngưỡng, …
Thông tin cần biết về cơ cấu tổ chức
Ta hiểu về cơ cấu tổ chức như sau:
Cơ cấu tổ chức được hiểu là 1 hệ thống chính thức về các mối quan hệ vừa độc lập, vừa phụ thuộc trong tổ chức, thể hiện những nhiệm vụ rõ ràng do ai làm, làm cái gì và liên kết với các nhiệm vụ khác trong tổ chức như thế nào nhằm tạo ra một sự hợp tác nhịp nhàng để đáp ứng mục tiêu của tổ chức.
Với cơ cấu tổ chức phải đảm bảo các yêu cầu dưới đây:
– Phù hợp với mục tiêu và chiến lược kinh doanh .
– Đảm bảo sự phân quyền rõ ràng, cụ thể và chính xác.
– Đảm bảo duy trì sự phối hợp hoạt động giữa các bộ phận.
– Đảm bảo tính cân đối và hiệu quả .
– Quản ký và kiểm soát các hoạt động của tổ chức.
Một cơ cấu tổ chức cũng sẽ cần phải thể hiện rõ ràng nhiệm vụ của các nhân viên đồng thời liên kết các nhiệm vụ khác nhau trong một tổ chức để đạt được mục tiêu chung của tổ chức.
Đối với nghiên cứu của ông Drucker. Cơ cấu tổ chức chiếm một vị trí quan trọng trong lý luận quản lý của ông.
Ông Drucker cũng đã phân tích cơ cấu tổ chức theo chức năng của Fayol, tổ chức phân quyền trong liên bang của Strong, cơ cấu do Cục Hàng không vũ trụ quốc gia Mỹ xây dựng vào những năm 60, bên cạnh đó cần vận dụng nhiều kinh nghiệm quản lý doanh nghiệp để từ đó đưa ra một loạt giải thích độc đáo.
Điều kiện cần thiết của cơ cấu tổ chức theo nghiên cứu của ông Drucker:
Theo ông Drucker, một cơ cấu tổ chức lý tướng cần phải có 7 điều kiện dưới đây:
– Điều kiện thứ nhất: Tính chính xác;
– Điều kiện thứ hai: Tính kinh tế;
– Điều kiện thứ ba: Có phương hướng cho tương lai;
– Điều kiện thứ tư: Hiểu rõ nhiệm vụ của bản thân và nhiệm vụ chung;
– Điều kiện thứ năm: Quyết sách;
– Điều kiện thứ sau: Tính bền vững và tính thích ứng;
– Điều kiện thứ bảy: Tính vĩnh cửu và tự đổi mới.
Những điều kiện được nêu trên có thể sử dụng cho bất cứ loại cơ cấu tổ chức nào. Vì các điều kiện đó xung đột lẫn nhau nên không có cơ cấu tổ chức nạo có thể đáp ứng hoàn toàn những điều kiện đó. Chính bởi vì thế để nhằm có thể đảm bảo cho tổ chức hoạt động thành công và có thể tồn tại mãi mãi thì cần phải thỏa mãn những điều kiện này ở mức độ nào đó.
Chủ thể là người thiết kế tổ chức phải hiểu và học được cách vận dụng những nguyên tắc này để nhằm từ đó có thể đạt được sự hài hòa, thay thế và cân bằng giữa chúng với nhau, có lợi cho việc duy trì hoạt động bình thường của tổ chức.
Các loại hình cơ cấu tổ chức theo ông Drucker cho đến nay, đã có 5 loại cơ cấu tổ chức được hình thành trên cơ sở 3 nguyên tắc thiết kế tổ chức khác nhau.
Trên đây là bài viết “cơ cấu là gì?” Lamchacancadoitay gửi tới Quý độc giả, mong rằng trong quá trình tham khảo bài viết Quý vị đã có thêm cho mình những thông tin hữu ích. Trường hợp còn những băn khoăn về khái niệm này, Quý vị có thể chia sẻ với chúng tôi , trân trọng!