Tỷ giá và yết giá
Tỷ giá (exchange rate) là giá cả của một đồng tiền được biểu thị thông qua một đồng tiền khác. Trong đó đồng tiền yết giá (commodity currency) là đồng tiền có đơn vị bằng 1; đồng tiền định giá (terms currency) là đồng tiền có số đơn vị thay đổi phụ thuộc vào quan hệ cung cầu trên thị trường. Hiện nay tỷ giá được viết phổ biến theo cách thức sau:
Đồng tiền đứng trước hay nằm trên là đồng tiền YẾT giá, còn đồng tiền đứng sau hay nằm dưới là đồng tiền ĐỊNH giá.
[external_link_head]Có 2 cách yết giá:
Yết giá trực tiếp (direct quotation): ngoại tệ là đồng yết giá, nội tệ là đồng định giá
Yết giá gián tiếp (indirect quotation): ngoại tệ là đồng định giá, nội tệ là đồng yết giá
Lưu ý:
GBP, AUD, NZD, EUR, SDR (quyền rút vốn đặc biệt): yết giá trực tiếp.
USD yết giá gián tiếp với mọi đồng tiền trừ 5 đồng tiền trên.
Các đồng tiền khác đều yết giá trực tiếp.
Tỷ giá chéo (cross rate) là tỷ giá giữa hai đồng tiền được xác định thông qua đồng tiền thứ ba.
Tỷ giá chéo là tỷ giá giữa hai đồng tiền được tính toán thông qua một đồng tiền thứ ba, cách tính tỷ giá chéo phụ thuộc vào cách các đồng tiền được yết giá là gián tiếp hay trực tiếp và tỷ giá xác định là tỷ giá mua hay tỷ giá bán.
Giả dụ, trên thị trường chỉ có tỷ giá tỷ giá USD/EUR và USD/VND, vậy làm sao để có thể tính được tỷ giá EUR/VND. Chắc chắn bạn phải dùng đến phương pháp tính tỷ giá chéo để xác định tỷ giá kia.
Hiện nay hai đồng tiền Dollar và Bảng Anh được niêm yết chính trên thị trường hối đoái các nước. Vậy nếu Việt Nam muốn biết về tỷ giá hối đoái giữa các đồng tiền quốc tế lên thị trường Việt Nam thì phải thông qua tỷ giá chéo. Vậy tỷ giá chéo là gì? Cách tính tỷ giá chéo như thế nào? Tất cả sẽ có câu trả lời ngay sau đây.
Tỷ giá chéo là gì?
Tỷ giá chéo (Cross Rate) là tỷ giá giữa hai đồng tiền được tính toán thông qua một đồng tiền thứ ba. Cách xác định tỷ giá chéo như thế nào phụ thuộc vào cách các đồng tiền được yết giá là gián tiếp hay trực tiếp và tỷ giá xác định là tỷ giá mua hay tỷ giá bán.
➤ Xem ngay: Cách xem tỷ giá ngoại tệ bình quân liên ngân hàng chính xác nhất.
Tỷ giá chéo giữa các ngoại tệ
[external_link offset=1]Tỷ giá chéo được xác định trong hai trường hợp. Trường hợp thứ nhất, đứng ở địa vị người mua hoặc người bán riêng biệt, khi tham gia thị trường, chỉ quan tâm đến một tỷ giá duy nhất mà họ sẽ mua hoặc bán. Nói cách khác, người mua/ người bán chỉ quan tâm đến tỷ giá mua/bán của họ không quan tâm tới chênh lệch tỷ giá mua và tỷ giá bán. Trên thực tế, tỷ giá chéo trong trường hợp này được gọi là tỷ giá chéo đơn.
Ví dụ: USD/VND = 22.655 và USD/EUR = 0,84 -> EUR/VND = 22.655/0,84 = 26970.
Trên thị trường ngoại tệ luôn tồn tại chênh lệch tỷ giá mua và tỷ giá bán, đồng thời các ngân hàng yết giá, ngân hàng hỏi giá hay khách hàng của ngân hàng cũng ở nhiều vị trí khác nhau, do đó cần phải xác định tỷ giá chéo giữa các ngoại tệ ở vị trí khác nhau. Tỷ giá chéo được xác định cho các ngoại tệ ở vị trí khác nhau đối với những người mua, người bán khác nhau gọi là tỷ giá chéo phức.
Cách tính tỷ giá chéo
Có 3 cách tính tỷ giá chéo như sau:
1. Xác định tỷ giá giữa 2 đồng tiền định giá
Tỷ giá chéo giữa hai đồng tiền cùng ở vị trí đồng tiền định giá được xác định bằng cách lấy tỷ giá của đồng tiền định giá chia cho tỷ giá của đồng tiền yết giá.
Cụ thể: Muốn tính tỷ giá mua của khách hàng lấy tỷ giá bán của ngân hàng chia cho tỷ giá mua của ngân hàng và muốn tính tỷ giá bán của khách hàng lấy tỷ giá mua của ngân hàng chia cho tỷ giá bán của ngân hàng. Chẳng hạn, tỷ giá yết là VND/USD và CNY/ USD, tỷ giá (TG) chéo VND/ CNY trong hai trường hợp mua và bán được tính theo công thức sau:
Yết giá / Định giá = ( Yết giá /USD) / (Định giá / USD)
VND/USD = X/(X+VND )
CNY/ USD= Y/(Y+CNY )
Trong đó,
- X là tỷ giá mua và X+VND là tỷ giá bán của ngoại tệ VND.
- Y là tỷ giá mua và Y+CNY là tỷ giá bán của ngoại tệ CNY.
Ví dụ: Cho tỷ giá USD/VND = 18.000/200; USD/SGD = 1.2420/30; hãy tính tỷ giá chéo của khách hàng mua bán với ngân hàng và tỷ giá chéo niêm yết của NH:
Tỷ giá mua SGD/VND của khách hàng = 18.200 VND/1.2420SGD = 14.653;
Tỷ giá bán SGD/VND của khách hàng = 18.000 VND/1.2430SGD =14.481;
>> Tỷ giá yết của ngân hàng: SGD/VND =14.481/14.653;
➤ Tìm hiểu ngay: Công cụ tính tỷ giá ngoại tệ nhanh nhất và chính xác nhất hiện nay.
Cách tính tỷ giá chéo đơn giản
2. Xác định tỷ giá giữa 2 đồng tiền yết giá
Tỷ giá chéo giữa hai đồng tiền cùng được yết ở vị trí đồng tiền yết giá được xác định bằng cách lấy tỷ giá của đồng tiền yết giá chia cho tỷ giá của đồng tiền định giá.
Cụ thể: Muốn tính tỷ giá mua của khách hàng lấy tỷ giá bán của ngân hàng chia cho tỷ giá mua của ngân hàng chia cho tỷ giá bán của ngân hàng. Chẳng hạn, tỷ giá yết là USD/VND và USD/CNY, tỷ giá (TG) chéo VND/CNY trong hai trường hợp mua và bán được tính theo công thức sau:
Yết giá / Định giá = (USD / Định giá) / (USD/ Yết giá)
USD/VND = X / X+VND
USD/CNY = Y / Y+CNY
Trong đó,
- X là tỷ giá mua và X+VND là tỷ giá bán của ngoại tệ VND.
- Y là tỷ giá mua và Y+CNY là tỷ giá bán của ngoại tệ CNY.
Ví dụ: Cho tỷ giá GBP/VND = 29.160/80; USD/VND = 18.000/200. Hãy tính tỷ giá chéo của khách hàng mua bán với ngân hàng và tỷ giá chéo niêm yết của ngân hàng.
Tỷ giá mua GBP/USD của khách hàng = 29.180 VND/18.000 = 1.6211;
Tỷ giá bán GBP/USD của khách hàng = 29.160 VND/18.200 VND = 1.6021;
>> Tỷ giá yết của ngân hàng : GBP/USD = 1.6021/1.6211
3. Xác định tỷ giá giữa 2 đồng tiền yết giá và định giá
Tỷ giá chéo giữa hai đồng tiền trong đó một đồng được yết ở vị trí đồng yết giá và một đồng yết ở vị trí đồng định giá được xác định bằng cách lấy tỷ giá của đồng tiền yết giá nhân với tỷ giá của đồng tiền định giá.
Tính tỷ giá chéo
Cụ thể: Muốn tính tỷ giá mua của khách hàng lấy tỷ giá bán của ngân hàng nhân với tỷ giá bán của ngân hàng và muốn tính tỷ giá bán của khách hàng lấy tỷ giá mua của ngân hàng nhân với tỷ giá mua của ngân hàng. Chẳng hạn, tỷ giá yết là VND/USD và USD/CNY tỷ giá (TG) chéo VND/CNY trong hai trường hợp mua và bán được tính theo công thức sau:
Yết giá(trực tiếp) / Định giá = (Yết giá /USD) x (USD/ Định giá)
VND/USD = X / X+VND
USD/CNY=Y / Y+CNY
Trong đó,
- X là tỷ giá mua và X+VND là tỷ giá bán của ngoại tệ VND.
- Y là tỷ giá mua và Y+CNY là tỷ giá bán của ngoại tệ CNY.
Đối với thị trường ngoại tệ thì việc chênh lệch tỷ giá mua và tỷ giá bán là chuyện tất nhiên. Tuy nhiên, tùy trên cương vị ngân hàng yết giá và tỷ giá liên ngân hàng, hay khách hàng hỏi giá để có thể xác định tỷ giá chéo ngoại tệ khác nhau.
Đó là những thông tin hữu ích sẽ giúp bạn trả lời được câu hỏi “tỷ giá chéo là gì?” và các phương pháp xác định tỷ giá chéo đơn giản nhất hiện nay.
[external_footer]