Sữa mẹ được xem là nguồn dinh dưỡng quý báu, mang lại những lợi ích vượt trội cho sự phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, có những thời điểm sau khi sinh, sữa mẹ chưa kịp về đủ để đáp ứng nhu cầu của bé, gây ra không ít lo lắng cho nhiều bà mẹ. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những dấu hiệu, nguyên nhân và cách giải quyết khi gặp tình trạng sữa mẹ chưa về kịp, đồng thời cung cấp những giải pháp dinh dưỡng thay thế và biện pháp kích thích sữa mẹ về nhanh chóng, đảm bảo bé yêu của bạn vẫn nhận được đầy đủ dinh dưỡng cần thiết trong những ngày đầu đời quan trọng.
Dấu hiệu nhận biết sữa mẹ chưa về kịp
Ngay sau khi sinh, bé sẽ ngậm vú mẹ để kích thích sản xuất và tiết sữa. Phản xạ sữa xuống thể hiện qua các dấu hiệu như: cảm giác ngứa ran, tê rần, châm chích, căng đầy ở vú; sữa nhỏ ra hoặc phun khi bé nhả vú; sữa tự chảy ra ở vú bên kia khi trẻ bú; cảm giác đau do co thắt tử cung hoặc người nóng bừng khi cho con bú. Thông thường, sữa mẹ sẽ về sau khoảng 3 – 5 ngày sau sinh. Nếu sữa mẹ chưa về kịp, có thể nhận biết qua: không có sữa hoặc lượng sữa rất ít, bé bú dưới 10 phút và không nghe tiếng nuốt; bé vẫn đói sau khi bú mẹ, quấy khóc, mút tay; ngực mềm, không căng tức; bé tiểu ít (dưới 6 lần/ngày) và tăng cân chậm.
Nguyên nhân khiến sữa mẹ không về kịp
Yếu tố tâm lý
Yếu tố tâm lý như mệt mỏi, căng thẳng, lo lắng có thể làm ảnh hưởng đến việc sản xuất hormone oxytocin – một hormone quan trọng giúp tạo sữa. Khi mẹ lo lắng, hormone này sẽ bị suy giảm dẫn đến việc sữa mẹ sản xuất ít đi. Do đó, việc duy trì tâm lý thoải mái, ổn định là rất quan trọng để sữa mẹ về kịp thời.
Đau từ quá trình sinh mổ
Cơn đau từ vết mổ hoặc việc sử dụng thuốc mê, thuốc tê trong quá trình sinh cũng có thể làm chậm quá trình sản xuất và tiết sữa. Điều này do tác động của thuốc và sự khó chịu từ vết mổ làm ảnh hưởng đến các phản xạ tự nhiên của cơ thể trong việc sản xuất sữa mẹ.
Vấn đề sức khỏe
Các vấn đề sức khỏe như nhiễm trùng, xuất huyết nhiều sau sinh, và béo phì có thể là những nguyên nhân khiến sữa mẹ chậm về. Những tình trạng này làm suy yếu sức khỏe của mẹ, ảnh hưởng đến khả năng sản xuất sữa một cách tự nhiên.
Ảnh hưởng của việc sữa mẹ không về kịp đối với bé
Mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột
Sữa mẹ không chỉ cung cấp các dưỡng chất thiết yếu mà còn chứa lợi khuẩn và chất xơ prebiotic giúp xây dựng hệ vi sinh đường ruột. Việc thiết lập, củng cố và nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột ngay từ những ngày đầu đời không chỉ giúp bé tiêu hóa khỏe mà còn đảm bảo tăng cường đề kháng tự nhiên. Hệ vi sinh đường ruột có vai trò quan trọng trong việc sự phát triển hệ miễn dịch của bé, với 70-80% tế bào miễn dịch hiện diện trong đường tiêu hóa.
Thiếu hụt kháng thể quan trọng
Khi mới sinh, hệ miễn dịch của bé vẫn còn non nớt, chưa hoàn thiện. Trong những tháng đầu đời, sữa mẹ chính là nguồn cung cấp kháng thể mẹ truyền sang cho con để giúp hạn chế sự xâm nhập của virus hay vi khuẩn có hại. Không có đủ sữa mẹ, bé có nguy cơ cao hơn bị nhiễm trùng tai, bệnh dạ dày, hen suyễn, béo phì, tiểu đường loại 1 và hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS).
Giải pháp dinh dưỡng thay thế khi sữa mẹ chưa về
Đạm mềm nhỏ, tự nhiên
Chọn công thức sữa có quy trình xử lý nhiệt một lần để bảo toàn 90% đạm mềm tự nhiên, giúp bé dễ tiêu hóa. Đa phần đạm trong công thức sữa qua nhiều lần xử lý nhiệt sẽ bị thay đổi cấu trúc và biến tính, gây vón cục và khó tiêu cho bé. Việc chọn đạm mềm tự nhiên sẽ phù hợp với đường tiêu hóa của bé và giúp con dễ dàng tiêu hóa hơn.
Bổ sung GOS tăng lợi khuẩn đường ruột
Chất xơ GOS là một loại prebiotic giúp nuôi dưỡng lợi khuẩn và cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Việc mẹ chọn công thức sữa chứa GOS sẽ giúp đảm bảo sức khỏe đường ruột và tăng cường đề kháng tự nhiên cho bé, do 70-80% tế bào miễn dịch nằm ở đường tiêu hóa. Điều này hỗ trợ hệ thống miễn dịch của bé phát triển mạnh mẽ hơn.
Hương vị thanh nhạt
Chọn công thức sữa không chứa đường sucrose để giúp bé dễ bú và không từ chối khi sữa mẹ về kịp. Hương vị thanh nhạt sẽ giúp bé dễ dàng chuyển sang bú mẹ khi sữa mẹ ổn định mà không gặp khó khăn.
Biện pháp kích thích sữa mẹ về nhanh chóng
Cho bé bú thường xuyên và đúng cách
Cho bé bú thường xuyên, theo nhu cầu và không hạn chế thời gian bú là rất quan trọng. Khi cho bé bú, cần đảm bảo bé bú đúng tư thế và ngậm bắt núm vú đúng cách để kích thích sữa mẹ về nhanh hơn.
Chế độ ăn khoa học
Duy trì chế độ ăn khoa học với đa dạng các loại thực phẩm khác nhau rất quan trọng. Tuy nhiên, nên tránh một số món gây ảnh hưởng đến mùi vị của sữa như tỏi, hành tây. Mẹ cần bổ sung đủ dinh dưỡng để vừa khỏe mạnh vừa tạo điều kiện thuận lợi cho việc sản xuất sữa.
Ôm ấp và âu yếm con
Ôm ấp, âu yếm con thường xuyên sẽ giúp kích thích phản xạ sữa về. Hãy bế con áp vào ngực, cho bé bú ngay khi có thể để kích thích sữa mẹ về. Việc tiếp xúc da kề da với con cũng góp phần làm dịu mẹ và bé, làm tăng cơ hội sữa về nhanh hơn.
Massage ngực
Massage ngực theo chiều từ trên xuống dưới, vừa xoa tròn vừa hơi ép xuống cũng là một biện pháp hiệu quả để kích thích sữa xuống. Điều này giúp tạo điều kiện cho tuyến sữa hoạt động tốt hơn và sữa mẹ sẽ về nhanh chóng.
Thư giãn và giữ tinh thần thoải mái
Thư giãn, nghỉ ngơi và giữ tinh thần thoải mái là yếu tố quan trọng trong việc sản xuất sữa. Mẹ cần tránh căng thẳng, lo lắng quá mức và dành thời gian nghỉ ngơi đủ để cơ thể phục hồi và sản xuất sữa ổn định.
Đảm bảo dinh dưỡng toàn diện cho bé yêu mỗi ngày
Dù việc sữa mẹ chưa về kịp có thể khiến bạn lo lắng, nhưng hãy nhớ rằng có rất nhiều giải pháp dinh dưỡng thay thế và biện pháp kích thích sữa mẹ để bạn áp dụng. Hãy luôn theo dõi tình trạng của bé và không ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế. Bằng cách đảm bảo bé được cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết, bạn không chỉ giúp con yêu phát triển khỏe mạnh mà còn tạo nền tảng vững chắc cho tương lai của bé. Chỉ cần kiên nhẫn và yêu thương, chắc chắn bạn sẽ vượt qua những khó khăn ban đầu và mang lại cho con một khởi đầu thật tuyệt vời.